نیاز به روش‌های هسته‌ای جدید در امحای زباله‌های پرخطر

زباله، این طلای کثیف امروزه به یکی از چالش‌های اساسی همه جوامع توسعه یافته و در حال توسعه تبدیل شده است. نبود مدیریت پایدار در حوزه جمع آوری، تفکیک و بازیافت پسماند، منجر به افزایش آثار مخرب زیست محیطی و ایجاد آلودگی در آب‌های زیرزمینی شده است.

این موضوع زمانی نقش پررنگ تری به خود می‌گیرد که پای پسماند عفونی به میان کشیده شود. از نظر سازمان بهداشت جهانی پسماند‌های مظنون به داشتن عوامل زنده بیماری زا (مانند زباله‌های محیط‌های کشت میکروبی یا تجهیزاتی که فرد مبتلا به بیماری با آن‌ها تماس داشته است) در این دسته قرار می‌گیرند.

براساس قانون مدیریت پسماند، مصوب سال ۱۳۸۳، جمع آوری و امحای هرگونه زباله (به جز زباله شهری) برعهده تولیدکننده آن است. از این رو همه بیمارستان ها، درمانگاه‌ها و مراکز پزشکی موظف به پاک سازی پسماند‌های تولیدی خود هستند. بدین منظور با نظارت وزارت بهداشت، درمان وآموزش پزشکی، بیمارستان‌ها ملزم به استفاده از دستگاه‌های امحای زباله در محیط بیمارستانی خود شده اند تا زباله عفونی را به زباله کم خطر تبدیل کنند.

اساس عملکرد بیشتر دستگاه‌های امحای زباله بهره گیری از دما و فشار بالا همراه با خردکردن زباله هاست. به عنوان مثال می‌توان از دستگاه‌های اتوکلاو و هیدروکلاو، زباله سوز تک محفظه ای، زباله سوز بشکه‌ای یا منهدم کردن حرارتی نام برد.

این درحالی است که به دلیل وجود تحریم‌ها امکان استفاده از دستگاه‌های به روز وجود ندارد و از سوی دیگر بخش اعظم دستگاه‌های تولید داخل وارداتی هستند. از این رو پس از مدتی استفاده نیاز به تعمیرات و گاه تعویض قطعات دارند که به سبب مسائلی که ذکر شد بهره برداری را با مشکلات عدیده‌ای رو به رو کرده اند.

از سوی دیگر با گسترش بیماری‌های عفونی نظیر کرونا و احتمال گسترش بیماری‌های دیگر ناشی از جنگ‌های بیولوژیک در جهان، زباله‌های شهری نیز رفته رفته در دسته پسماند‌های پر خطر جای می‌گیرند.

با توجه به موضوعات بیان شده ایجاد محلی برای بی خطرسازی زباله‌ها با فناوری‌های موجود در کشور یک نیاز اساسی به نظر می‌رسد. یکی از این روش‌ها بهره گیری از روش‌های هسته‌ای با به کارگیری جدیدترین تمهیدات موجود است. روش‌های هسته‌ای امحای زباله نظیر پرتوفراوری علاوه بر آنکه مصرف برق را تاحد زیادی کاهش می‌دهند، امکان تفکیک زباله‌ها را نیز فراهم می‌آورند.

از سوی دیگر مهم‌ترین عاملی که می‌توان درباره استفاده از روش‌های هسته‌ای بیان کرد، توانایی آن‌ها در تبدیل پسماند‌های پر خطر به پسماند‌های بی خطر است که می‌تواند جایگزین مناسبی برای نمونه‌های موجود مانند دستگاه‌های اتوکلاو و هیدروکلاو، زباله سوز تک محفظه‌ای و... باشد.

با توجه به همه این نکته‌ها انتظار می‌رود دولت جدید در راستای کاهش آلودگی زیست محیطی و همچنین گسترش و بومی سازی فناوری هسته‌ای از این روش‌ها در دفع زباله شهرهابهره گیرد.